Enquête
Conjunctuur

Reisbeperkingen blijven een zware last

17/11/2020

In 2021 komt er geen ommekeer in de Corona-crisis. De meeste bedrijven verwachten pas in 2022 een volledig herstel.

Dit waren de bevindingen uit het onderzoek „World Business Outlook“, uitgevoerd door de Duitse Kamers van Koophandel (AHK) dit najaar onder hun aangesloten leden, hieronder ook AHK debelux.

De huidige situatie is grotendeels bevredigend

De bedrijfssituatie van de reeds onderzochte bedrijven herstelt zich  ten opzichte van het voorjaar.Het is echter nog lang niet het niveau van voor de crisis. 32 procent van de bedrijven beoordeelt hun situatie als goed, 22 procent als slecht. In Europa vallen vooral de leden van de Duitse handelskamer op in Groot-Brittannië. De meerderheid van hen beoordeelde hun bedrijfssituatie als slecht (79 procent). In tegenstelling tot België, vond slechts zes procent van de ondervraagden de huidige situatie slecht. De meeste ondervraagde bedrijfsleiders wereldwijd - ook in België - antwoordde "tevredenstellend".

Het bedrijfsleven herstelt langzaam

In verschillende landen zijn de economische verwachtingen beter dan in het voorjaar. 33 procent verwacht dat de economie zal verbeteren en 34 procent verwacht dat ze in de komende twaalf maanden zal verslechteren.Dit betekent dat het wereldwijde economische herstel in 2021 vrij zwak zal zijn. In België verwachtte slechts 31 procent van de ondervraagde bedrijven een verbetering van de bedrijfsontwikkeling, voor 43 procent zal de situatie ongewijzigd blijven en een kwart verwacht dat deze zal verslechteren. Dit plaatst België in het gemiddelde van de reacties uit de eurozone De regionale verschillen wereldwijd zijn duidelijk. In China daarentegen gelooft 51 procent dat hun bedrijf zal verbeteren en slechts 17 procent denkt dat het zal verslechteren.

Herstel wordt pas in 2022 verwacht

Ook de economische ontwikkeling van de komende twaalf maanden wordt in China veel beter beoordeeld dan in de rest van de wereld. Meer dan de helft van de bedrijven verwacht daar verbetering. In de eurozone is dat slechts 27 procent. De meerderheid verwacht dat de economie verslechtert (41 procent). In België is dat zelfs de helft van de ondervraagden.

Vooral in Europa, Amerika en Azië (met uitzondering van China) verwacht de meerderheid van de AHK-leden pas in 2022 een herstel.In China, Afrika en het Midden-Oosten is het merendeel van de bedrijven optimistischer en achten dit mogelijk voor het komende jaar. 25 procent van de onderzochte bedrijven in China verwacht dit jaar zelfs een herstel.

Investeringen en werkgelegenheid nemen licht af

De investeringsintenties zijn niet hoopgevend. Slechts een kwart van de bedrijven die lid zijn van AHK debelux is van plan hun investeringsuitgaven te verhogen.
Dit is duidelijk meer dan in het voorjaarsonderzoek aan het begin van de coronacrisis (5 procent). Eén kwart van de ondervraagde bedrijven wil ook wereldwijd meer investeren. Dit nadert het niveau van voor de crisis (najaar 2019) van 29 procent.

De daling van het aantal bedrijven in België die hun investeringsuitgaven willen verminderen, moet als een positieve ontwikkeling worden beschouwd. Terwijl 50 procent van de ondervraagde bedrijven in het voorjaar aangaf minder te willen investeren, was dit cijfer in het najaar gedaald tot slechts 37 procent.

Wereldwijd is 28 procent van plan om de investeringen in de komende twaalf maanden te verminderen, twee procent meer dan vorig jaar. Van de bedrijven die te maken hebben met reisbeperkingen wil slechts één op de vijf zelfs meer investeren. Slechts iets minder dan de helft van de bedrijven is niet van plan hun investeringen te wijzigen.

Werkgelegenheidsplannen nog steeds beperkt wereldwijd

Op het vlak van rekruteringsplannen van bedrijven wereldwijd liggen de Belgische bedrijven die lid zijn van AHK iets onder het gemiddelde. 18 procent van de ondervraagden in België is van plan nieuw personeel aan te nemen, tegenover 26 procent wereldwijd. De werkgelegenheidsvoornemens van bedrijven wereldwijd naderen de expansieve plannen van de pre-crisisfase.

In het najaarsonderzoek van vorig jaar wilde 30 procent nog steeds nieuw personeel in dienst nemen. Destijds wilde 17 procent van de ondervraagden het personeelsbestand beperken, tegen 21 procent vandaag.

De vraag blijft het grootste bedrijfsrisico

De vraag blijft veruit het grootste economische risico voor de leden van de Duitse Kamers van Koophandel in het buitenland en ook in België. In vergelijking met het voorjaarsonderzoek is deze risicofactor echter al gedaald van 69 naar 63 procent. Op de tweede en derde plaats staan de algemene economische omstandigheden (48 procent) en de wisselkoers (28 procent). Het financieringsrisico is gedaald ten opzichte van het voorjaar, maar treft nog steeds meer dan een kwart van de bedrijven en is dus aanzienlijk meer dan een jaar geleden. Iets meer dan een kwart van de bedrijven ziet handelsbelemmeringen immers als een bedrijfsrisico.

Kostenbesparing is de meest voorkomende oplossing voor zakelijke problemen

Bedrijven reageren grotendeels op de gevolgen van de pandemie met kostenbesparing (66 procent), 61 procent richt zich op meer digitalisering, 46 procent annuleert of stelt investeringen uit en 26 procent besparen in personeelkosten. 12 procent is op zoek naar nieuwe locaties, vooral om nieuwe markten te ontwikkelen en de kosten te optimaliseren.

Supply chain-problemen komen minder vaak voor in Europa

Problemen met toeleveringsketens en logistiek werden door 31 procent van de bedrijven als lastig aangehaald. Deze problemen kwamen vooral voor in Azië/Stille Oceaan en Zuid-Afrika. In Europa trof dit  vooral Verenigd Koninkrijk, Roemenië en Turkije. Van de ondervraagde Belgische deelnemers ondervond 18 procent problemen met de toeleveringsketen en de logistiek. Slechts zes procent in België en 16 procent van de ondervraagde bedrijven wereldwijd voeren momenteel veranderingen door in hun toeleveringsketens. De meeste van hen doen dat uit kostenoverwegingen. Meer dan de helft wil de bedrijfsrisico's minimaliseren of diversifiëren. 42 procent noemt handelsbelemmeringen en reisbeperkingen als reden om van leverancier te veranderen.

Bijzondere last door annulering van vakbeurzen

Als antwoord op de vraag, welke effecten van de coronapandemie het bedrijf momenteel vooral treft, reageerde 75 procent wereldwijd: reisbeperkingen. In België is dat zelfs 88 procent van de bedrijven.Dit betekent dat het aandeel wereldwijd en in België is gestegen ten opzichte van de voorjaarsenquête. De last van annuleringen van beurzen en andere gespecialiseerde evenementen is ook toegenomen. Meer dan de helft van de ondervraagde bedrijven heeft te lijden onder de afwezigheid van internationale industriebijeenkomsten waar ze zich als exposant of bezoeker kunnen presenteren. Gebrek aan vraag is de derde grootste last wereldwijd en in België. Minder dan een vijfde van de bedrijven heeft te maken met productieverlies of vermiste goederen.

Over het onderzoek

De AHK World Business Outlook is gebaseerd op een enquête onder de bedrijven die lid zijn van de Duitse Kamers van Koophandel in het buitenland, delegaties en vertegenwoordigingen (AHK's). Meer dan 3.500 Duitse bedrijven, filialen en dochterondernemingen, evenals bedrijven die nauwe banden hebben met Duitsland namen in oktober 2020 deel aan het onderzoek.

39 procent van de ondervraagde bedrijven is afkomstig uit de industrie-en bouwsector (België: 18 procent), 40 procent uit de dienstensector (België: 56 procent) en nog eens 21 procent zijn handelsbedrijven (België: 25 procent). Kleinere bedrijven met minder dan 100 werknemers vertegenwoordigen 47 procent van de antwoorden.24 procent van de bedrijven heeft 100 tot 1.000 werknemers in dienst. Grote bedrijven met meer dan 1.000 werknemers wereldwijd vormen 29 procent van de respondenten.