Op 1 januari 2022 treden heel wat nieuwe wetten, wetswijzigingen en regelingen in werking die door bedrijven moeten worden nageleefd.
Enkele daarvan vereisen gepaste voorbereidingen, vooral in het kooprecht en in het milieu- en verpakkingsrecht. Daarom heeft de Federatie van de Duitse Kamers van Koophandel (DIHK) enkele van de belangrijkste wijzigingen bij elkaar gezet.
Verbod op plastic zakjes en verplicht statiegeld voor wegwerpflessen en blikjes
Op 1 januari 2022 worden enkele wijzigingen in de verpakkingswet (VerpackG) van kracht.
Enerzijds mogen er geen lichte wegwerpdraagtassen van kunststof met een dikte van 15 tot 50 micron meer in omloop worden gebracht. “Hemddraagtassen” of zeer dunne plastic zakjes van minder dan 15 micron, die bijvoorbeeld worden gebruikt om groente en fruit te verpakken, vormen hierop een uitzondering.
Vanaf begin 2022 geldt er bovendien een verplicht statiegeld voor alle wegwerpdrankverpakkingen in de vorm van plasticflessen en blikjes. Voor “oude voorraad” is er echter een overgangstermijn tot en met 30 juni 2022.
Vanaf 1 januari 2022 moeten alle fabrikanten en verkopers van verpakkingen volgens § 15 lid 1 VerpackG kunnen aantonen dat ze de eisen inzake terugname en verwerking nakomen.
Updateplicht bij producten met digitale componenten
Verkopers zijn vanaf 1 januari 2022 verplicht om bijvoorbeeld tablets, e-bikes, auto’s, intelligente polshorloges, navigatiesystemen, robotstofzuigers, wasmachines en andere producten met digitale componenten te actualiseren. Daardoor moet worden verzekerd dat de techniek ook nog werkt, als de digitale omgeving, bijvoorbeeld de cloudinfrastructuur, verandert. Het gaat bovendien om de veiligheid van slimme apparaten die door veiligheidsupdates beschermd moeten worden tegen ongeoorloofde toegang tot gegevens of functies door derden.
De updateplicht moet garanderen dat de koper de koopwaar kan gebruiken zoals contractueel overeengekomen. De duur van de verplichte actualisering hangt van de verwachting van de consument af en wordt bepaald door factoren, zoals het materiaal van de koopwaar, de prijs ervan, de gebruikelijke gebruiksduur en mogelijke reclameboodschappen.
Nieuwe garantierechten bij digitale inhoud
Consumenten hebben vanaf 1 januari 2022 recht op garantie voor digitale inhoud, bijvoorbeeld muziek- en videobestanden, e-books, apps, spelletjes en andere software, en digitale diensten, bijvoorbeeld sociale netwerken, cloudtoepassingen en cloudopslagdiensten. De regelingen gelden ook voor fysieke gegevensdragers waarop digitale inhoud opgeslagen is, zoals audio-cd’s of dvd’s.
Consumenten hebben ook recht op garantie bij overeenkomsten waarbij ze in de plaats van een prijs te betalen persoonsgegevens ter beschikking stellen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het gebruik van sociale netwerken. De wet legt aanbieders van digitale producten ook een updateverplichting op. Volgens die wet moet de ondernemer updates voor functiebehoud en veiligheidsupdates ter beschikking stellen.
Opzegbutton voor online overeenkomsten
Bij overeenkomsten die op het internet worden gesloten (bijvoorbeeld telefoon- en internetaansluiting, mobiele telefonie, lidmaatschappen van fitnesscentra en levering van stroom en gas) zullen er wijzigingen voor opzeggingen komen. De wet voor eerlijke consumentencontracten ("Gesetz für faire Verbraucherverträge") voorziet vanaf 1 juli 2022 voor overeenkomsten in het elektronische rechtsverkeer concreet een gemakkelijkere opzegmogelijkheid door middel van een opzegbutton met een duidelijk opschrift op de website.
Uitdrukkelijke informatieplicht bij tweedekansproducten
Bij de verkoop van B-producten, demotoestellen, tentoonstellingsstukken of tweedehands goederen moeten consumenten vóór het sluiten van de overeenkomst er “speciaal” op worden gewezen dat een bepaald kenmerk van het goed afwijkt van de objectieve eisen.
De afwijking moet bovendien uitdrukkelijk en afzonderlijk worden overeengekomen. Ze kan daarom ook niet in de algemene voorwaarden of in de standaardovereenkomst worden geregeld. In de online handel volstaat het ook niet om op het formulier een vooraf aangekruist vakje op te nemen dat de consument kan deactiveren.
Verlenging van de bewijslast
Verkopers moeten ten opzichte van hun klanten voortaan twaalf maanden na overdracht van de koopwaar bewijzen dat de koopwaar vrij was van gebreken. Tot nu toe bedroeg die termijn zes maanden. Het wettelijke vermoeden kan weliswaar, zoals tot nog toe, worden weerlegd, bijvoorbeeld als de verkoper kan aantonen dat het gebrek ontstaan is door verkeerde behandeling of slijtage. Dergelijke bewijsvoering kan echter omslachtig en moeilijk zijn.
Nieuwe regels bij de garantietermijn
De verjaringstermijn voor aanspraak als gevolg van gebreken bij de aankoop van goederen bedraagt nog steeds twee jaar na levering van het goed. Nieuw zijn echter twee nieuwe zogenaamde opschortingen van het verstrijken: bij een gebrek dat binnen de vaste garantietermijn aan het licht is gekomen, treedt de verjaring in ten vroegste vier maanden na het tijdstip waarop het gebrek voor het eerst ontdekt is.
Het verstrijken wordt eveneens opgeschort, als de ondernemer tijdens de verjaringstermijn een geclaimd gebrek achteraf verhelpt. In dat geval treedt de verjaring van aanspraak wegens het geclaimde gebrek ten vroegste in twee maanden na het tijdstip waarop het verbeterde of vervangen goed aan de consument werd overhandigd.
Met deze regeling moet worden verzekerd dat de koper nadat hij of zij het goed heeft teruggekregen kan controleren of het geclaimde gebrek door de bijkomende prestatie verholpen is. Er wordt bovendien verzekerd dat de verjaring niet verstrijkt, terwijl de koopwaar bij de verkoper is voor de bijkomende prestatie.
Energieprijzen: EEG-Umlage daalt, CO2-prijs stijgt
De EEG-Umlage (toeslag voor hernieuwbare energie) daalt in 2022 van 6,5 naar 3,723 cent per kilowattuur. De belasting van de stroomprijs vermindert via alle toeslagen in totaal met ongeveer 2,6 cent per kilowattuur of ruim een derde voor betalers van de volle prijs. Betalers van de volle prijs moeten in 2022 bijna 5 cent per kilowattuur toeslag betalen op hun stroomverbruik.
Tegelijkertijd stijgt de nationale CO2-prijs voor fossiele brandstoffen op 1 januari 2022 van 25 naar 30 euro per ton.
Nieuwe grenswaarden voor luchtverontreinigende stoffen en nieuwe eisen aan installaties
De nieuwe Technische Anleitung (TA) Luft (technische handleiding lucht) treedt al op 1 december 2021 in werking. Het is het centrale reglement om emissie en immissie van luchtverontreinigende stoffen te verlagen en legt de stand van de techniek vast voor bijna 50.000 vergunningsplichtige installaties in Duitsland.
Hogere schoorstenen voor kleinere en middelgrote stookinstallaties
Vanaf 1 januari 2022 moeten kleine en middelgrote stookinstallaties voor vaste brandstoffen, zoals bijvoorbeeld hout, aan strengere afvoervoorwaarden voldoen. Dit betekent concreet dat schoorstenen meestal hoger moeten worden gebouwd dan tot nu toe nodig was. Dat is het gevolg van de wijziging van § 22 Bundesimmissionsschutzverordnung (BImschV) (Duitse verordening inzake immissiebescherming).
Ze geldt voor stookinstallaties die na 31 december 2021 worden gebouwd. Installaties die vóór die tijd werden gebouwd, moeten bij wezenlijke veranderingen en/of het vervangen van de stookplaats de tot nu toe bestaande regels respecteren.
Minimumloon en minimumvergoeding
Het wettelijke minimumloon stijgt op 1 januari 2022 van 9,60 euro tot nu toe naar 9,82 euro per uur. Op 1 juli 2022 volgt een verdere verhoging naar 10,45 euro per uur.
Voor leercontracten die vanaf 1 januari 2022 starten, geldt voor het eerste opleidingsjaar telkens een wettelijke minimumopleidingsvergoeding van 585 euro. Voor het tweede, derde en vierde opleidingsjaar zijn er toeslagen. De leerling ontvangt 18 procent, 35 procent of 40 procent via het startbedrag van het eerste opleidingsjaar.
Wijzigingen bij meldingsplichten voor mini-jobs
Vanaf 1 januari 2022 zijn er nieuwigheden voor korte mini-jobs: de werkgever moet in het kader van de melding van de werkkracht bij de mini-jobcentrale voortaan ook informatie over het soort ziekteverzekering doorgeven. Daarop ontvangt de werkgever van de mini-jobcentrale onmiddellijk een elektronisch antwoord over andere tewerkstellingen van korte duur van zijn helper in het lopende kalenderjaar.
Klokkenluidersrichtlijn moet in nationaal recht worden omgezet
De Europese klokkenluidersrichtlijn, die al in 2019 in werking is getreden, moet tegen 17 december 2021 in nationaal recht worden omgezet. In Duitsland zal dit vermoedelijk pas in de loop van 2022 gebeuren. De klokkenluidersrichtlijn moet klokkenluiders beschermen die informatie doorgeven over mogelijke wetsovertredingen. Het toepassingsgebied, voornamelijk welke wetsovertredingen daaronder vallen, is in Duitsland nog onduidelijk. In de richtlijn worden enkel overtredingen van het Unierecht expliciet genoemd. Bedrijven met meer dan 249 werknemers zouden nu al voorbereidingen moeten treffen hoe ze het vereiste klokkenluiderssysteem bedrijfsintern willen organiseren. Kleinere bedrijven met 50 tot 249 werknemers hebben daarvoor nog tijd tot december 2023.
Elektronische Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung (eAU)
Sinds 1 oktober 2021 hebben artsen de mogelijkheid om het arbeidsongeschiktheidsattest van hun patiënten rechtstreeks digitaal aan de mutualiteiten over te maken. Vanaf 1 juli 2022 moeten ook de werkgevers bij het digitaliseringsproces worden betrokken, doordat ze het elektronische arbeidsongeschiktheidsattest (eAU) rechtstreeks digitaal van de mutualiteit doorgestuurd krijgen.
Stemgerechtigde leeftijd verlaagd bij ondernemingsraadverkiezingen
De stemgerechtigde leeftijd bij ondernemingsraadverkiezingen is wettelijk verlaagd: bij de volgende verkiezingen voor ondernemingsraden in 2022 is alle personeel vanaf de leeftijd van 16 stemgerechtigd. De minimumleeftijd om in de ondernemingsraad te worden verkozen, blijft echter 18 jaar.
Oppositiemodel biedt belastingverlaging voor familiebedrijven
Vanaf januari 2022 kunnen Personenhandelsgesellschaften zoals Kapitalgesellschaften worden belast. Door de lagere belastingtarieven moet de financiële liquiditeit van middenstandsbedrijven worden versterkt. Enkel Personenhandelsgesellschaften en Partnerschaftsgesellschaften hebben echter recht op deze interessante optie, eenmanszaken daarentegen niet.
Nieuwe verkeersregels
Ter bescherming van de weggebruikers moeten motorvoertuigen vanaf 2022 geleidelijk over enkele hulpsystemen beschikken.
Er geldt bovendien een belangrijke termijn om rijbewijzen om te wisselen. Volgens de Europese rijbewijsrichtlijn moeten alle rijbewijzen die vóór 19 januari 2013 uitgereikt zijn tegen 19 januari 2033 omgewisseld zijn. De Bondsraad heeft daartoe een stapsgewijze omzetting volgens het geboortejaar besloten: houders van een rijbewijs die tussen 1953 en 1958 geboren zijn, moeten hun rijbewijzen die tot en met 31 december 1998 uitgereikt zijn omruilen tegen uiterlijk 19 januari 2022. Een overzicht van de verschillende termijnen is ook op de website van het Bundesverkehrsministerium terug te vinden.