World Business Outlook: wereldwijde stemming slaat om

De internationale handel wordt steeds somberder

De wereldeconomie wankelt. Er is geen teken van herstel in de Duitse economische betrekkingen met het buitenland. Zoals de huidige AHK World Business Outlook (WBO) Spring 2025 laat zien, zijn de economische verwachtingen van Duitse bedrijven wereldwijd sterk gedaald.

Dat meldde de Duitse Kamer van Koophandel (DIHK) op haar website.

In de plaats van een nieuw begin heerst er een teleurstelling. Duitse bedrijven in het buitenland worden namelijk in bijna alle delen van de wereld geconfronteerd met verslechterde randvoorwaarden en groeiende onzekerheid. Vooral de omwenteling in het handelsbeleid door de VS zetten de wereldeconomie onder druk.  

Crisismodus in de plaats van een nieuw begin 

De AHK Word Business Outlook is gebaseerd op antwoorden van ongeveer 4.600 Duitse bedrijven in meer dan 90 landen die tussen 17 maart en 14 april 2025 werden ondervraagd. De onderzoeksperiode viel dus samen met een periode van aanzienlijke geopolitieke onrust, waaronder de zogenaamde ‘Liberation Day’ van Donald Trump en de onmiddellijke gevolgen daarvan voor het handelsbeleid.

Duitse bedrijven in het buitenland

Wereldwijd heerst er een sombere stemming. Slechts 19 procent van bedrijven die actief zijn in het buitenland verwacht nog dat de lokale economie zal verbeteren. In de herfst was dat nog 27 procent. Het percentage van degenen die verwachten dat de situatie zal verslechteren, stijgt naar 33 procent. “De wereldwijde omwentelingen, van de VS tot Europa en Azië, veranderen de spelregels in de internationale handel”, legt Treier uit. "De onzekerheid van bedrijven moet gezien worden als een oproep aan politici in Berlijn en Brussel om het concurrentievermogen van hun eigen vestigingsplaatsen nieuw leven in te blazen en wereldwijd nieuwe, veerkrachtige handelsbetrekkingen aan te gaan."

Het Amerikaans beleid treft Duitse bedrijven zwaar

Wereldwijd vreest 60 procent van de Duitse bedrijven dat het Amerikaans handelsbeleid een negatief effect zal hebben op hun lokale activiteiten. Het is vooral opvallend dat na de zogenaamde ‘Liberation Day’ het aantal bedrijven wereldwijd die negatieve effecten verwachten, is gestegen van 56 naar 69 procent. In de VS verwacht maar liefst 85 procent van de Duitse bedrijven die daar actief zijn beperkingen als gevolg van het Amerikaanse handelsbeleid. Dat is wereldwijd het hoogste percentage.  

"Het vertrouwen in wereldwijde marktmechanismen erodeert en daarmee ook de investeringsdynamiek", vervolgde Treier. De verandering in het sentiment is vooral merkbaar in Noord-Amerika (VS, Mexico, Canada). Waar er in voorgaande jaren vaak sprake was van ongeremd optimisme, storten de investeringsplannen nu in. De VS, traditioneel een sterke investeringslocatie, springt er bijzonder negatief uit. Daar is slechts 24 procent van de bedrijven van plan om hun investeringen uit te breiden (tegenover 37 procent eerder), wat een duidelijke daling is. 

Het plan om investeringen in het land aan te trekken via het nieuwe economische beleid van de VS lijkt niet te werken, integendeel. 29 procent wil zelfs snijden in hun budget. “De cijfers spreken voor zich”, zegt Treier. “De bereidheid om te investeren verliest aan kracht en nieuwe projecten worden steeds vaker uitgesteld. Vooral KMO's kijken momenteel heel goed waar er nog speelruimte is."

Politiek in plaats van vraag: risico's heroverwogen

Voor het eerst in jaren noemden respondenten economische beleidsomstandigheden als het grootste bedrijfsrisico (49 procent), zelfs vóór een zwakke vraag (46 procent). Het beeld is bijzonder dramatisch in de VS: zeven op de tien bedrijven beschouwen politiek als het grootste probleem.

Andere risicofactoren zijn het tekort aan geschoolde arbeidskrachten (34 procent), stijgende arbeidskosten (33 procent) en nieuwe handelsbelemmeringen zoals de voorkeur voor binnenlandse leveranciers. Wereldwijd voelt 26 procent van de bedrijven zich getroffen en in de VS zelfs 71 procent. 

Bedrijfsrisico's van Duitse bedrijven wereldwijd

De terughoudendheid van bedrijven komt ook duidelijk tot uiting in hun investerings- en personeelsplannen. Slechts 28 procent van de wereldwijd ondervraagde bedrijven is van plan om hun investeringen uit te breiden, terwijl 21 procent van plan is om te bezuinigen. Voorzichtigheid overheerst ook als het gaat om werkgelegenheid. Hoewel 31 procent van plan is meer personeel in dienst te nemen, verwacht 16 procent het personeelsbestand in te krimpen.

Wereldwijde uitdagingen houden aan en zullen op de middellange termijn toenemen

Bedrijven worden niet alleen geconfronteerd met huidige lasten, maar ook met een aanhoudende moeilijke situatie over meerdere jaren. Vooral handelsconflicten en protectionistische tendensen (64 procent) worden gezien als belangrijke uitdagingen voor de komende vijf jaar. 

Daarnaast zijn er structurele uitdagingen zoals inflatie en monetair beleid (42 procent), toenemende fragmentatie (40 procent) en digitale transformatie en kunstmatige intelligentie (ook 40 procent). 

Wereldwijde handel verzwakt

De prognose van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) benadrukt de economische situatie: in 2025 wordt een wereldwijde groei van slechts 2,8% voorspeld wat ver onder het langetermijngemiddelde van 3,7 procent ligt. De wereldhandel vertoont ook zwakke punten. De handelsgroei zal namelijk naar verwachting slechts 1,7 procent bedragen in 2025 en 2,5 procent in 2026, wat een verdere indicatie is van de aanhoudend zwakke groei van de wereldeconomie. 

“Onze bedrijven tonen een opmerkelijke veerkracht, maar zelfs de meest flexibele bedrijfsmodellen bereiken hun grenzen”, waarschuwt Treier. “Politici moeten dringend duidelijke, betrouwbare en investeringsvriendelijke randvoorwaarden creëren, zowel in eigen land als in Europa en op wereldniveau."